Nova predmetnost u srpskoj umetnosti sedme decenije 20. veka

Autorka: Katarina Simeunović

SPOMEN-ZBIRKA PAVLA BELJANSKOG​

​

Kao druga knjiga u okviru edicije Nove percepcije 2023. godine objavljen je master rad Katarine Simeunović „Nove percepcije u srpskoj umetnosti sedme decenije 20. veka“, nagrađen prestižnom Nagradom Spomen-zbirke Pavla Beljanskog u 2021. godini. Na taj način javnost se upoznaje sa novim idejama i metodološkim usmerenjima koja nastaju na izvorištu discipline istorije umetnosti na beogradskom univerzitetu. Predmet istraživanja knjige nije samo fenomen „nove predmetnosti“ u srpskoj umetnosti, već mapiranje ovog pojma u okvirima širih društvenih, kulturnih i umetničkih prilika šezdesetih godina 20. veka. Otvaranjem i odgovaranjem na brojna pitanja koja izlaze izvan strogih okvira formalno-stilske interpretacije, rad je utemeljen u detaljno proučenim i analiziranim društvenim i istorijskim okolnostima u kojima ova umetnost nastaje, a uključuje i značaj konzumerističkog modela koji je menjao kulturne obrasce. Autorka razmatra kulturno-političke prilike socijalističke Jugoslavije, kao i krtičke reakcije jednog dela umetnika na društvena zbivanja ali i na mainstream modernizma. U radu se analizira stvaralaštvo protagonista umetničkih promena koje se u ovom periodu dešavaju: Leonida Šejke, Radomira Damnjanovića Damnjana, Radomira Reljića, Vladimira Veličkovića, Dragoša Kalajića i Dušana Otaševića. Pažnju posvećuje ciklusima Ivana Tabakovića „Skriveni svetovi“ i „Život, misli, snovi“. Kritičkim odnosom prema stvarnosti, umetnici nove predmetnosti uzdrmali su poziciju zvanične umetnosti koja je svojom estetikom izgubila dodir sa različitim društvenim problemima, autorka ih zbog radikalnih novina u njihovoj umetničkoj praksi osnovano tumači u kontekstu „neoavangarde u socijalističkim uslovima“. Pozivajući se na terminološko određenje Jerka Denegrija nova predmetnost, važne preobražaje na domaćoj, prvenstveno beogradskoj umetničkoj sceni, celovito sagledava u poređenju sa najvažnijim evroameričkim umetničkim prilikama tokom sedme decenije, ujedno postavljajući osnove za razumevanje početaka postmodernizma u srpskoj umetnosti. Društvene promene koje su odredile strategiju nastanka fenomena nove predmetnosti kompletiraju tako odgovore za kojima rad traga, dok istovremeno nudi uvid u širu analizu mesta i uloge umetnosti, nauke i kulture u hladnoratovskoj atmosferi šezdesetih godina 20.veka.

​

https://beljanskimuseum.rs/nova-predmetnost-u-srpskoj-umetnosti-sedme-decenije-20-veka/

https://www.youtube.com/watch?v=D-nlN9hzLD4

https://www.rts.rs/tv/rts1/5374991/kulturni-dnevnik.html

https://www.politika.rs/scc/clanak/602371/Nova-predmetnost-u-srpskoj-umetnosti-sedme-decenije-20-veka

https://www.rts.rs/radio/radio-beograd-2/5373089/dnevni-magazin-kulture.html